Istanbul – De Turkse lira bereikte voor het weekend wederom een nieuw diepterecord. Op 24 april steeg de dollar naar 2,742 ten opzichte van de lira. De euro nam fors in waarde toe naar 2,9 lira, bijna een procent binnen een dag.
Het waardeverlies van de lira volgde twee dagen nadat de Turkse Centrale Bank (TCB) verklaard had dat het belangrijkste rentetarief onveranderd 7,5 procent zal blijven.
Adnan Cekcen, een financieel analist van Destek Securities in Istanbul, was niet verrast:
‘de markten verwachtten een doorslaggevende beslissing van de TCB. De terughoudende opstelling van TCB en de ongewijzigde verklaringen daarvan gaven kracht aan de verwachting dat de dollar zou stijgen’.
President Erdogan heeft de laatste maanden druk uitgeoefend op de TCB om de rente te verlagen. Omdat de inflatie zo teruggebracht zou worden, een visie die door vrijwel alle economen weerlegd wordt.
Ondanks Erdogans druk koos de TCB voor een voorzichtige benadering en verlaagde de rente eerder dit jaar slechts minimaal. Er zijn geen tekenen dat de TCB op korte termijn van dit beleid af zal wijken, wat niet wegneemt dat in het buitenland twijfels blijven bestaan over de onafhankelijkheid van de TCB.
Het waardeverlies van de lire ten opzichte van de dollar, en nu ook van de euro, is slecht nieuws voor ondernemingen die kredieten in die munteenheden hebben lopen.
Dat de Turkse lira meer waarde verliest dan munteenheden van andere opkomende economieën is langs verschillende wegen verklaard. Zoals onzekerheid in het buitenland over het economiebeleid na de verkiezingen op 7 juni, over het al dan niet aanblijven van vicepremier en economiesupervisor Ali Babacan, en over de mogelijkheid dat TCB-gourverneur Basci niet herbenoemd zal worden. Verder wordt het uitblijven van economische hervormingen in Turkije als verklaring genoemd.
Samenzweringstheorieën zijn er ook. Zowel binnen, als buiten de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP). Zo doet onder zakenmensen het wel erg bonte verhaal de ronde dat Turkije in het westen ‘gestraft’ wordt met waardeverlies van de lira voor steun die de AKP aan jihadistische groeperingen in Syrië zou bieden
Er wordt rekening mee gehouden dat de lira nog verder kan devalueren, tot een verhouding van 3:1 ten opzichte van de dollar. Klinkt extreem, maar er zijn er zelfs die met 3,5:1 rekening houden. Vast staat dat de lira, na eind vorige week een nieuw diepterecord te hebben bereikt, op maandag op 2,736 stond ten opzichte van de dollar, wat in ieder geval niet lager is dan een paar dagen geleden.
Peter Edel/Istanbul
hollandse tokkie nieuws.. valuta schommelt eenmaal op en neer, wat is daar nieuws aan
Soms krabbelt de lira iets terug, zoals maandag, maar van ‘op en neer schommelen’ is geen sprake. Dit jaar alleen al is de lira ongeveer 15% in waarde gedaald.
Alleen de hryvnia in Oekraïne doet het dit jaar nog (veel) slechter onder de opkomende econonomieën.
Je kunt de val van de lira natuurlijk ontkennen. Er zijn ook mensen die ontkennen dat de aarde rond is…
Bewijs maar dat de aarde rond is Pietertjuh.
Bedoelt u dat ik een bewijs moet leveren voor het waardeverlies van de Turkse lira? In dat geval kan ik u naar ieder wisselkantoor verwijzen. Of is dit simpelweg een reactie die geboren is uit het onvermogen iets anders te bedenken?
Ik ben op jouw advies bij een wisselkantoor geweest en ik heb ze gevraagd of zij het met je eens waren of de Lira inderdaad 15% in waarde was gedaald.
Zij vertelden mij dat 1 euro in januari 2014 3,28 YTL opleverde. Daarna is de waarde van de euro tov de Lira eigenlijk alleen maar gedaald.
.
Weliswaar grijp je de huidige korte stijging binnen de dalende trend aan om er weer eens aandacht aan te besteden, maar dat is volkomen onterecht.
.
Eerlijk gezegd begrijp ik ook niet waarom je dit bij herhaling doet. Het is niet de eerste keer dat je bij een korte stijging het onderwerp oprakelt en mensen als Hmmmmm het zwijgen probeert op te leggen wanneer hij weliswaar korte, maar zeer geldige argumenten aandraagt. En dat probeer je dan middels een aantoonbaar foute onderbouwing als: ‘Dit jaar alleen al is de lira ongeveer 15% in waarde gedaald.’
.
Daarmee verwijs je – niet voor de eerste keer verkeerd selectief – naar het paar USD/TRY.
Maar het is niet de Lira die in waarde is gedaald.
Het is de US dollar die in waarde is gestegen.
En hoe bepaal je dat? Door er een derde (zeker voor Turkije zeer) belangrijke parameter bij te betrekken, in dit geval de EUR. Door die erbij te betrekken kun je vaststellen dat EUR en TRY zo’n beetje rond hetzelfde niveau cirkelen, en de US dollar als enige duurder wordt.
.
Om dit nog meer te onderbouwen zou je eens kunnen kijken naar de US economie, die op dit moment toch weer dreigt te stagneren na de opleving van vorig jaar. En hoe komt dat? Juist, omdat de FED gestopt is met hun opkoopprogramma, waardoor de US dollar weer aantrekkelijk wordt om in te beleggen. Daardoor wordt de US dollar vergeleken met andere valuta zoals de TRY en EUR meer waard. En dat leidt ook direct tot moeilijkere export voor US bedrijven omdat hun producten relatief duurder worden voor mensen elders in de wereld. En dus stagneert de US economie nu.
.
Ik probeer je iedere keer weer op een nette manier met onderbouwing uit te leggen dat je te weinig verstand hebt van economie om hier met mensen in discussie te gaan zonder jezelf voor schut te zetten. Ik verbaas me iedere keer weer dat je het tóch weer probeert en steeds weer de foute redenaties erop na houdt.
.
Ik zou je willen adviseren om gewoon weer complotcolumns over vage groene onderwerpen te gaan schrijven. Daar ben je wél goed in.
De lira is uiteraard 15% ten opzichte van de dollar gedaald. Of de dollar is 15% gestegen ten opzichte van de lira, maar komt dat in de praktijk niet op hetzelfde neer?
Recentelijk heeft de lira , en daar schuilt de toegevoegde waarde van dit artikel, ook waarde verloren ten opzichte van euro. Of de euro is gestegen ten opzichte van de lira.
Om het alleen op de stijging van de dollar te gooien gaat niet op. Er is wel degelijk een probleem met de lira. Anders hadden de munteenheden van andere opkomende economieën wel in dezelfde mate voor hun kiezen gekregen. Die blijken met uitzondering van op het moment vooral de munteenheid van Oekraïne en eerder de Braziliaanse real echter beter bestand te zijn tegen de duurdere dollar dan de lira.
Het is weer een heel verhaal Stratenmaker, maar ondanks al je neerbuigende taal schiet je er niets mee op.
Wat wil je nu zeggen? Dat het prima gaat met de lira? Ga je ook al beweren dat de aarde plat is?
Ik voeg er nog aan toe dat het juist vanwege het relatief goede presteren van de lira ten opzichte van de euro over het afgelopen jaar opviel dat de lira eind vorige week opeens binnen een dag een procent ten opzichte van de europese munteenheid verloor. Daarom schreef ik ‘ook nu weer’, want als we het over de jaren beschouwen was de lira een aantal jaar geleden toch een stuk meer waard ten opzichte van de euro.
‘De lira is uiteraard 15% ten opzichte van de dollar gedaald. Of de dollar is 15% gestegen ten opzichte van de lira, maar komt dat in de praktijk niet op hetzelfde neer?’
.
Nee, mijn beste Edel, dat komt NIET op hetzelfde neer. Dat hangt er maar helemaal vanaf wat jouw eigen munteenheid is, en met welke munteenheid (landen) jij het meeste zaken doet.
Als de dollar ten opzichte van de Lira meer waard is geworden, dan maakt dat voor jouw handelsrelaties met de landen die de euro als munteenheid houden helemaal niets uit, als de Lira ten opzichte van die Euro gelijk zou zijn gebleven.
.
Hoe toon je dan aan dat de Lira ten op zichte van de dollar zou zijn gedaald en niet andersom?
Door de euro erbij te betrekken. Als de Lira ten opzichte van beide munten tegelijk zou zijn gedaald, dan is er aantoonbaar sprake van waardedaling van de Lira, en niet van een waardestijging van de dollar. Maar dat is hier dus niet aan de hand. Het is de dollar die meer waard is geworden, niet de Lira die minder waard is geworden.
.
Sorry, maar simpeler kan ik het niet uitleggen, en als je het nog steeds niet begrijpt kan ik het je niet kwalijk nemen, want het is best lastige materie waar ik al jaren dagelijks mee bezig ben en dus kan het best zijn dat je hetgeen ik schrijf warrig vind. Maar geloof me nou, het is echt zoals ik het hier omschrijf.
.
En dat de Lira ten opzichte van de waarde die de munt enkele jaren geleden had minder waard is geworden is een feit, en dat heb je hoofdzakelijk te danken aan je spirituele broeders die tijdens de Gezi-Park protesten Turkije af hebben gebroken en enorme schade hebben toegebracht. De klap die zij hebben toegebracht aan de Turkse economie vanwege de onrust die zij veroorzaakten onder buitenlandse beleggers zal nog vele jaren doordreunen.
Het ergste is, dat ze er nog steeds trots op zijn dat ze dat hebben kunnen bewerkstelligen.
Maar goed, dat is een heel ander onderwerp.
Aardig toch. Stratenmaker blijft er maar aan voorbijgaan dat de lira meer in waarde is gedaald ten opzichte van de dollar dan munteenheden van andere opkomende economieën. Bovendien kan hij niet lezen, want ik schreef eerder zelf al dat de lira ten opzichte van de euro relatief goed gepresteerd heeft in het afgelopen jaar. Ik maakte er alleen melding van dat de lira vorige week binnen een dag ook in verhouding met de euro bijna een procent inleverde.
Bovendien geeft Stratenmaker nu zelf toe dat de euro op de langere termijn waarde heeft verloren tegenover de euro. Maar kwam dat door de vreedzame bezettingsactie van Gezipark, of door het geweld waarmee die beëindigd werd? Als ik het voor het zeggen had gehad in Turkije had ik die bezettingsactie gewoon door laten gaan, want het werd een toeristische trekpleister van de eerste orde. Het gaf het centrum van Istanbul precies dat waar het aan ontbreekt: alternatieve cultuur. Zoals het kraken in de jaren tachtig een alternatieve cultuur bood in Nederland, die sindsdien helaas totaal verdwenen is.
Wie vijf jaar geleden euro’s of dollars kocht met lira’s kreeg daar meer voor terug dan nu. Het is daarbij totaal irrelevant of de dollar en de euro gestegen zijn of dat de lira gedaald is. Dat bedoelde ik.
Altijd leuk om zo aan het einde van het jaar nog eens terug te blikken op enkele discussies die gedurende het jaar zijn gevoerd. Met nam die discussies waarin schrijvers zichzelf voorspellende gaven aanmaten. Nu kunnen we eens gaan kijken hoe die voorspellingen uit zijn gekomen of niet. Uiteindelijk toch de enige manier om empirisch vast te stellen hoeveel kijk iemand op een onderwerp heeft.
En ook altijd handig om in het achterhoofd te houden, mocht die persoon in de toekomst zichzelf wederom uitlaten over het betreffende onderwerp.
.
We keren even terug naar april 2015.
Het moment waarop er wat valutaschommelingen voordeden op de markt, en die columnist Peter Edel direct aangreep om er een drama uit te distilleren.
Matigende reacties op zijn misplaatste paniek veegde hij van tafel door te wijzen op ‘enorme verliezen’ die Turkije op zijn kop zouden zetten.
.
Het is nu december 2015 en we kijken nu nog eens rustig terug om te kijken of er nu werkelijk sprake is van een ‘valuta-ramp’ of niet.
In januari 2014 reikte de hoogste koers van de Lira tov de Euro (de valuta van Turkije’s belangrijkste handelspartner, de EU) tot aan 3,27 intraday.
Op het moment van schrijven doet de EUR/TRY koers 3,19.
Toch redelijk stabiel.
Conclusie 1: Edel had ongelijk.
Conclusie 2: de relativerende reageerders, waaronder ondergetekende hadden gelijk.
.
Dan de USD:
Weliswaar minder van belang voor Turkije, maar toch vanwege in USD aangegane schulden ook weer niet geheel onbelangrijk.
Door de Turkse Centrale Bank (TCMB) werd voorspelt dat de USD tegen het einde van het jaar 2015 op een koers rond 2,70 zou staan.
Edel panikeerde halverwege het jaar dat de koers nu al over de 2,70 was gegaan en het einde van het jaar ‘wel eens 3:5 : 1’ zou kunnen zijn. Allemaal bashing drama natuurlijk, maar goed, hij is dan ook journalist en geen econoom, en journalisten bestaan bij gratie van tijdelijk drama hier of daar.
Wat is waar, wat niet?
Waar is dat de USD/TRY koers nu aan het einde van het jaar iets hoger staat dan de target 2,70. Maar gezegd moet worden dat de USD intrinsiek meer waard is geworden ten opzichte van het voorjaar/zomer 2015. Daarmee bedoel ik dat de USD tov de EUR ook waarde heeft gewonnen, ongeveer 7 a 8 procent.
En laat dat nou nét het percentage zijn dat de USD-koers hoger uitvalt dan de oorspronkelijke target.
Maar zoals eerder gezegd is voor Turkije de EUR/TRY koers belangrijker dan de USD/TRY koers.
In die zin is de voorspelling van de TCMB dus netjes uitgekomen.
Tegelijkertijd is de paniek van Edel ongegrond gebleken.
.
En dat de Lira overall een klein beetje onderhevig is aan lichte inflatie is feitelijk een zegen voor de Turkse economie.
Wie dat niet gelooft mag dat aan Mario Draghi vragen, die ondanks ongekende maatregelen het maar niet voor elkaar krijgt om de inflatie in de eurozone op het gewenste niveau van rond de 2% te krijgen.
En er zal toch vast wel een reden zijn waarom men een lichte inflatie nastreeft, nietwaar?
.
Nou ja, dat laatste laat ik als open einde staan, zodat Edel zijn oneindige kennis en economische licht daar eens over kan laten schijnen.
Kans op revanche gun ik hem wel, zo vlak voor het nieuwe jaar…
Een ander gerelateerd onderwerp waar we op terug kunnen blikken is bijvoorbeeld de economische groei van Turkije.
.
In 2015 is die (voorlopig) uitgekomen op 3,2%. In eerdere columns deed columnist en huis-econoom Edel nogal denigrerend over dit groeipercentage van de Turkse economie. Hel en verdoemenis lagen volgens hem op de loer bij een ‘zo laag’ groeipercentage. Het zou allemaal niet genoeg zijn. En hij kan het weten.
Ik vroeg hem naar een onderbouwing van die stelling en op basis van welke economische wetmatigheid hij zijn subjectieve uitlatingen baseerde.
Er volgde geen antwoord, wat te verwachten was. ‘Onderbuikgevoel’ of ‘de wens is de vader van de gedachte’ zijn dan ook geen sterke antwoorden, maar andere waren niet voorhanden. Dus dan maar het zwijgen er toe doen.
.
In Nederland kwam in de laatste week van 2015 een dik en uitvoerig onderbouwd rapport uit van de ING over de staat van de Nederlandse economie en de verwachtingen voor 2016.
Ik zou in detail kunnen treden over, maar ik zal u er niet mee vervelen. Het kwam erop neer dat de ING voor 2015 op een Nederlandse economische groei van 2,5% uitkwam, en voor 2016 een voortzetting van die ‘prachtige groeicijfers’ kwam.
‘De vlag kan uit, want alle seinen staan op groen voor onze economie’ feestte de ING verder. ‘De huizenmarkt trekt aan en we zijn met een inhaalslag van uitgestelde consumptie begonnen’.
.
Kortom, feest in Nederland bij 2,5% groei.
Toch vreemd dat onze huiseconoom maar niet tevreden kan zijn met 3,5% Turkse groei in 2015.
Aan wie zou dat nou liggen?
Heeft Edel er nou geen verstand van, of zouden die prutsers van de ING terug naar Harvard moeten?
Dit is een vergelijk met appel en peren. Wij hadden gehoopt dat jij heer Stratenmaker het nieuwe jaar wat minder zuur zou gaan reageren. De fixatie betreffende de columnist alhier is zorgelijk. Niet voor ons maar voor de mensen om je heen. Positieve dingen hebben we weinig tot niet gezien van je. Wat is er – kom maar vertel het ons. Misschien kunnen we je helpen opdat we gezamenlijk 2016 met plezier ingaan. En anders… indien je je zo mateloos ergert aan de schrijver adviseren we je om gewoon niet meer op deze site te kijken. Makkelijk toch? Doe je ons een plezier en jezelf ook.
Hoe kun je positief blijven reageren op alsmaar bewust geselecteerde negatieve berichten van Peter Edel? Tot nu toe maar weinig posetieve berichten gelezen van Peter Edel…het lijkt erop dat in het jaar 2016 de berichtgeving over Turkije en AKP vooralsnog negatief zal zijn, het enigste positieve verwacht ik dan ook in alle tegenliggende partijen..met name HDP en CHP. Alle anderen die zich tegen de huidige regering keren, zullen dan ook door Peter verdedigd worden. Wij zullen dan ook kritiek blijven geven op Peters objectieve berichtgeving..je moet het zien als correctie en aanvulling op zijn berichtgeving,..mag toch, dus niet zeiken. Laat Peter zijn verhalen maar zelf verdedigen.
Juist ja. Maar jou een plezier doen doe ik niet graag. Dus bereid je voor op nog weer een jaar grenzeloze kritiek op de linkse prietpraat van je favoriete columnist.
Ik verheug me er nu al op!
.
Ik kan er ook niks aan doen dat Edel niks van economie snapt, en dat ik daar in eerste instantie steeds voor moet waarschuwen, en in tweede instantie ook onweerlegbaar kan bewijzen.
Een hoog Jezusgehalte heb je. Peter “edel zit ik niet te verdedigen maar jou te attenderen op je fixatie. Jij ergert je blijkbaar. Ik zie alleen maar een gespleten tong bij jou en je maatje. 🙂
Heb ik waar dan ook aangegeven dat ik me erger? Ik geef aan dat ik het nodig vind om de columns van Edel te voorzien van de nodige voetnoten, omdat lezers misleid zouden kunnen worden door de vele foute uitgangspunten die hij in zijn economische columns hanteert.
.
Ik doe dat verder met plezier hoor. Ik schreef al: ‘Ik verheug me er op’. Dat is toch iets wezenlijk anders dan ‘ergeren’.
.
Als er al sprake is van fixatie, dan is de enige fixatie op dit forum die van lui zoals jij die zich fixeren tegen alles wat voortkomt uit het AKP-gedachtengoed. Probeer jezelf liever die fixatie af te leren, in plaats van te denken anderen te moeten attenderen op hun niet-bestaande fixatie.
Wat is eigenlijk een ‘Jezus-gehalte’?
Wat kenmerkt iemand met zo’n gehalte en wat insinueer je daarmee?
.
Nog nooit van gehoord van die term.
Laatst had je ook zo’n zelfverzonnen fantasie-benaming…
Indien je een echte Nederlander zou zijn geweest had je het begrepen. Daarbij komt nog jouw pathologie en ja …kansloos om dit te begrijpen.