Media van de Gülenbeweging staan onder druk in Turkije [COLUMN]

19
7

zamandumanli[Peter Edel/Istanbul] – Mocht Joost Lagendijk eveneens aangehouden worden, dan kan hij op mijn steun rekenen.

Vorige week kondigde president Erdogan een intensivering aan van de door hem ontketende ‘operatie’ tegen de ‘parallelle staat’, oftewel de beweging rond zijn eerdere bondgenoot imam Fethullah Gülen.

Er zou zelfs informatie op komst zijn over de verantwoordelijkheid van de Gülenbeweging bij ‘moorden.’ Het is de vraag of Erdogan daarmee doelde op de verdachte rol van Gülens politieagenten bij de moord op de Armeens/Turkse journalist Hrant Dink in 2007. Vast staat dat de daarvoor veroordeelde Ogün Samast onlangs een voor deze dienders belastende verklaring aflegde.

Vrijwel tegelijkertijd met Erdogans verklaring verscheen op internet een tweet van ‘Fuat Avni’. Eerder dit jaar voorzag de persoon die zich van dit pseudoniem bedient de arrestatie van politieagenten, dus waren de verwachtingen hooggespannen.

Dit keer voorspelde Fuat Avni een grootschalige politieactie tegen de Gülenbeweging, waarbij de daartoe behorende media niet ontzien zouden worden.

Aanhoudingen
Volgend op Fuat Avni’s tweet trokken Gülenvolgelingen naar Istanbuls wijk Yenibosna, waar de redacties zijn gevestigd van Gülens kranten Zaman en het Engelstalige Todays Zaman.

Toen de politie zich daar niet vertoonde twitterde Fuat Avni dat de actie was afgeblazen omdat hij daar ruchtbaarheid aan had gegeven. Zondag gebeurde het echter alsnog. Die dag vonden in 13 Turkse provincies 31 aanhoudingen plaats.

Aangehouden werden onder andere Hidayet Karaca, de directeur van Samanyolu, een Tv-kanaal van de Gülenbeweging. Daarnaast werden (voormalige) politieagenten aangehouden, waaronder Tufan Ergüder, die in Istanbul eerder hoofd was van de anti-terreurafdeling van de politie.

Dumanli (Foto Peter Edel)
Na een vroege politie-inval bij Zaman, leverde de hoofdredacteur van die krant, Ekrem Dumanli, zich later op de dag vrijwillig uit aan de politie. Daarbij kreeg hij steun van een voormalige minister van Erdogans Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP). Deze Idris Naim Sahin verliet de AKP en richtte vorige maand zijn eigen Partij voor Natie en Gerechtigheid op.

Volgens persdienst Anadolu worden de aangehoudenen verdacht van het vervalsen van bewijs bij een onderzoek dat sinds 2010 speelt naar ‘Tahsiye’, een islamitische organisatie waarover banden met al-Qaeda worden verondersteld.

In verband met Tahsiye werden 122 personen aangehouden. De vermeende leider ervan, Mehmet Dogan, werd na 17 maanden in een gevangenis te hebben gezeten vrijgelaten. Dogan wordt gezien als tegenstander van Fethullah Gülen, wat hem mogelijk in Erdogans kamp plaatst.

Corruptie
De nieuwe golf aanhoudingen valt hoe dan ook moeilijk los te zien van het hoogopgelopen conflict tussen Gülen en Erdogan, dat deze week een jaar geleden definitief omsloeg in een totale oorlog. Aan de Gülenbeweging verbonden aanklagers onthulden toen een onderzoek naar corruptie in en rond de AKP.

Erdogan interpreteerde dit onderzoek als een poging tot staatsgreep. Maar was het dat? Gülens intentie om Erdogan een slag toe te brengen lag er duimendik bovenop, maar er kwam geen militair of geweld aan te pas. Het onthullen van belastende informatie kan ook onderdeel zijn van een democratisch proces.

In de daarop volgende maanden plaatsten Gülens politieagenten opnamen van telefoongesprekken op internet, die corruptie binnen AKP-kringen bevestigden. De regering sloeg terug met overplaatsingen en aanhoudingen van politieagenten.

De authenticiteit van deze telefoonopnamen werd betwist. Vooral door Erdogan, die telkens van ‘montages’ sprak. Soms leek het daar ook op, maar lang niet in alle gevallen. Verdenkingen over corruptie binnen de AKP verdwenen in ieder geval zeker niet.

Onlangs begon een parlementair onderzoek naar vier bij de corruptiezaak in opspraak gekomen oud-ministers. Daarbij valt op dat het tot de AKP behorende hoofd van de onderzoekscommissie, Hakki Köylü, de oud-ministers Caglayan en Güler harder aanpakt dan hun voormalige collega’s Bayraktar en Bagis. Dit leidde tot het gerucht dat de AKP de eerstgenoemde twee ministers als zondebokken wil aanwijzen.

Mahcupyan
Corruptie binnen de AKP werd onlangs bevestigd door Eyten Mahcupyan, een voormalige columnist van Zaman/Today’s Zaman. Toen de hel uitbrak tussen Gülen en Erdogan koos Mahcupyan echter voor laatstgenoemde. Het duurde dan ook niet lang voordat hij ontslag nam bij de Zaman-groep, om in dienst te treden bij de AKP-gezinde krant Aksam.

De eerste verrassing was dat Mahcupyan adviseur werd van premier Davutoglu. Aangezien hij een Armeense achtergrond heeft en het volgend jaar een eeuw geleden is dat de ‘gebeurtenissen van 1915’ (AKP-jargon voor de Armeense genocide) plaatvonden, zit daar een speciaal kantje aan.

CNN-Türk
De tweede verrassing volgde toen Mahcupyan tijdens interview op het Tv-kanaal CNN-Türk het corruptieprobleem van de AKP onderkende. Mahcupyan:

‘Toen de AKP-aanhang de corruptie afzette tegen de onderzoeken in dit verband van 17-25 december, werd het laatste als gevaarlijker beschouwd dan de corruptie op zich. De AKP-aanhang wilde geen machtsovername omwille van een corruptieonderzoek. Men gaf er de voorkeur aan om een tijdje met corruptie te leven ten einde de dreiging van een coup af te wenden. Er waren twee kwaden en men koos voor het minste kwaad.’

Mahcupyan gaf er een fraaie draai aan, maar ondertussen was het hoge woord er wel bij hem uit: er zit corruptie in de AKP. Binnen de AKP werd hem dit ernstig kwalijk genomen. Dat hij Davutoglus adviseur werd kon woedende reacties van AKP-parlementariërs niet verhinderen.

Ergenekon
Mahcupyan en ik waren vijf jaar geleden min of meer collega’s, toen ik nog voor Today’s Zaman schreef. Destijds ging er geen dag voorbij waarop die krant de juridische procedure aanmoedigde tegen Ergenekon, de vermeende samenzwering tegen de AKP en de Gülenbeweging. Aanvankelijk ging ik daarin mee, maar ik veranderde van mening.

Sommige in verband met Ergenekon vervolgde figuren waren onvervalste criminelen, maar werden (helaas) niet vervolgd voor wat ze op hun kerfstok hadden. De andere Ergenekon-verdachten begingen echter geen enkel strafbaar feit, waardoor het nog duidelijker was dat de vervolging zich richtte op hun seculiere ideologie en de kritiek die zij hadden op de AKP en de Gülenbeweging.

Zeker, er zaten in het Ergenekon-gezelschap journalisten met op zijn zachtst gezegd onplezierige standpunten. Onplezierige standpunten mogen in een democratie echter geen reden tot vervolging zijn.

Het door Today’s Zaman naar voren gebrachte argument dat deze journalisten met hun artikelen een machtsovername stimuleerden viel door de mand omdat er geen bewijs werd geleverd voor plannen in die richting. Het bleef bij een samenzweringstheorie. Bovendien was het evident dat door Gülens volgelingen binnen politie en justitie geknoeid werd met bewijsmateriaal.

Toen ik dit doorkreeg hield ik het snel voor gezien bij Todays Zaman. Mahcupyan bleef, en veranderde pas van gedachten toen Gülen en Erdogan elkaar in de haren vlogen. Tot die tijd bleef hij een vurig pleitbezorger van de Ergenekon-procedure. Evenals Erdogan overigens.

Voormalig Europarlementariër Joost Lagendijk bleef eveneens bij Today’s Zaman. Hij is daar tot op de dag van vandaag columnist. Ik kan me voorstellen dat Lagendijk enigszins benauwd wordt nu Erdogans operatie tegen Gülen diens media niet langer ontziet. Zou ik in ieder geval worden als ik nog voor Today’s Zaman had geschreven.

Streken
Voor zover Gülens volgelingen strafbare feiten hebben gepleegd is het terecht dat zij daarvoor vervolgd worden. Ik zal echter niet de enige zijn die het onwaarschijnlijk acht dat een hoofdredacteur van een krant en een directeur van een Tv-kanaal bewijs vervalsten binnen een justitieel onderzoek. Dat soort streken associeer ik toch eerder met politieagenten en aanklagers.

Daarmee heeft het er alle schijn van dat Gülenvolgelingen als Dumanli en Karaca worden aangepakt voor wat onder hun verantwoordelijk werd geschreven of geproduceerd. Dat kan natuurlijk niet in een democratie. Het is zonder meer verwerpelijk dat journalisten van Zaman/Today’s Zaman het toejuichten toen hun seculier-nationalistische collega’s achter de tralies gingen, alleen omdat zij iets schreven wat hen niet beviel, maar ook dat kan op zich geen reden tot vervolging zijn.

Mediavrijheid is een algemeen recht. Voor onplezierige seculier-nationalisten net zo zeer als voor even onplezierige leden en sympathisanten van een islamitische beweging.

Dus mocht Joost Lagendijk eveneens aangehouden worden, dan kan hij, hoe zeer ik ook met hem van mening verschil, op mijn steun rekenen. Daarom besluit ik met de beroemde zin waarmee Stephen G. Tallentyre het denken van de filosoof Voltaire trachtte samen te vatten:

Ik ben het niet eens met wat je zegt, maar ik zal het recht om het te zeggen tot de dood toe verdedigen.

Peter Edel/Istanbul

Van Peter Edel verscheen onlangs De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (Uitgeverij EPO, Antwerpen).

Volg Peter Edel op twitter.

19 REACTIES

  1. Indien Joost zou worden opgepakt heeft Turkije een groot probleem. De EU zal dan evenals bij Rusland wel hard moeten reageren.
    De figuren als Stratenmaker en Mahotjes zullen dan als staatsgevaarlijk uitgezet moeten worden en de financiële steun ingetrokken cq bevroren moet worden. Dat wordt lachen!:)
    Ach cynisme is wat er overblijft!

    • O. Ja!……… de 600 miljoen Euro’s toch maar niet geven. Beter om deze hier te besteden en de Syrische vluchtelingen te steunen.

      • Poe poeh…600 miljoen euro toch maar niet geven…net of Turkije niet zonder die 600 miljoen euro kan….trouwens ‘iets’ weggeven komt niet vaak voor in jullie cultuur. Vaak is het iets afnemen/ afpakken (zie geschiedenis).

        • Ach beste schlemiel… het onderwijs aan jou heeft alleen maar geresulteerd in het feit dat je een parasiet bent geworden en daarnaast jouw woonland niet kunt waarderen. Een verwend Turks jongetje. 🙂

    • Dus door het oppakken van een totaal onbelangrijk persoon heeft Turkije een groot probleem…dacht het niet kerel! Kleine landjes als NL hebben niets te zeggen zonder de statenverband.
      Grote waffel in bijzijn van maatjes…zijn ze alleen,dan schijten ze zeven kleuren stront.. typisch NL mentaliteit.

      Denk niet dat EU van Rusland al gewonnen heeft,we zijn er nog niet. De EU gaat het ook nog voelen. Je rekent je eigen te snel rijk domme Sammie.

      Trouwens Joost is een Nederlandse Turk, bemoeienis vanuit Nederland is niet gewenst…het zijn interne zaken…’de bemoeizucht van Turkije’..weet je nog?

      • Homofobie van Turkije. Antidemocratie van Turkije. Pers-onvrijheid van Turkije. Voor “Turkije” lees maar “zichzelf verrijkende Erdogankliek! ”
        Erdogan wil, net als Putin, het Volk dom houden. Bij jou is het dus gelukt. Triest voor jou en je moeder.

        • Ahg..Sam de simpele, je weet niets van Turkije daarbij denk je dat je slim bent.
          De Gulen-media in Turkije maakt altijd misbruik van hun functie, verspreid leugens en heeft maar een doel: Capulcu aan de macht brengen.
          Als je kijkt naar de uitzendingen van Samanyolu dan wordt je al misselijk van de leugens en kwatserij, lees je de krant Zaman of Today’s Zaman dan kun je hem vouwen als een zakje,want je hebt hem zeker nodig. Jammer genoeg kan jou dat niet overkomen aangezien je niet Turks kan.

          Goed dat die lui worden opgepakt, nu nog hopen dat ze de komende 10 jaar in de kooi zullen doorbrengen.

          En homo’s (ziekte) dienen behandeld te worden net zoals jij.

  2. Update:

    Nadat de tweet van de mysterieuze Fuat Avni op internet was verschenen stapte Zaman-hoofdredacteur Dumanli op 12 december naar de hoofdaanklager. Die vertelde hem dat er geen justitieel onderzoek naar hem liep. Twee dagen later bleek daar dus wel degelijk sprake van te zijn. Dat is een merkwaardige gang van zaken. Na het corruptieschandaal vorig jaar voerde de AKP namelijk een wet in die de politie verplicht de hoofdaanklager en de plaatselijk gouverneur te informeren over lopende onderzoeken.

    Dat de politieactie tegen Gülens media tot verontwaardiging in het buitenland zou leiden was voorspelbaar. Zoals van EU buitenlandchef Federica Mogherini, die haar zorgen uitte over mediavrijheid in Turkije. Tijdens een toespraak wees Erdogan haar reactie in stevige bewoordingen af: ‘De EU moet zich met haar eigen zaken bemoeien’. Mogherini toonde zich daar verbaasd over. Verklaarbaar, want onlangs maakte Ankara duidelijk graag nieuwe gesprekken met de EU aan te willen gaan. En dan nu dergelijke woorden…

    Op de dag na de arrestatie van Dumanli daalde de Turkse lira ten opzichte van de Euro. Of er sprake is van een direct verband valt moeilijk te zeggen, maar verbanden met de nieuwe politieke spanningen in Turkije worden natuurlijk snel gelegd. Vast staat dat de toestand van de lira steeds zorgwekkender wordt, wat aanleiding geeft tot speculaties over een ingrijpen van de Turkse centrale bank.

    Binnen AKP-kringen lijkt er allerminst overeenstemming te bestaan over de recente aanhoudingen. Na de tweet van Fuat Avni zei vicepremier Bülent Arinc al dat het zorgwekkend zou zijn wanneer de voorspelling in dat bericht uit zou komen. Zo werd bovendien de indruk gewekt dat Arinc er vooraf niet van op de hoogte was. Dat premier Davutoglu zich ook op de vlakte houdt is een indicatie in dezelfde richting. Tegelijkertijd kan een politieke kant aan de aanhoudingen met geen mogelijkheid ontkent worden en kondigde president Erdogan vorige week de nieuwe acties tegen de ‘parallelle staat’ feitelijk al aan. Dit is het zoveelste signaal dat Turkije tegenwoordig vanuit het nieuwe presidentieel paleis wordt geregeerd en dat de regering daar maar een beetje achteraan hobbelt.

    In media aan de kant van de regering vallen dubbele reacties op. Enerzijds wordt daar de loftrompet geblazen over de aanhoudingen, maar er verscheen in de AKP-gezinde krant Yeni Safak ook een mening die daarvan afwijkt. Abdülkadir Selvi, een Yeni Safak-columnist die dicht bij Erdogan staat, schreef: ‘…zelfs als voor de deur van Zaman niemand protesteert tegen de aanhouding van een journalist, dan zal ik protesteren. Want wat er gebeurde is verkeerd.’ Selvi maakt zich duidelijk zorgen over de reputatie van Turkije in het buitenland: ‘Wordt hiermee geen munitie mee geleverd aan kringen in het buitenland die tekeer gaan over het beteugelen van de media?’ Ik zou graag weten hoe Erdogan denkt over dit inzicht van een vooraanstaande columnist, die in andere gevallen toch volledig aan zijn kant staat.

    • Je maakt het weer veel belangrijker dan het is.
      De lira daalt – zij het indirect – door de aanhoudende daling van de olieprijs.
      Hierdoor staat de Russische roebel ernstig onder druk en toont de Russische olieprijs-afhankelijke economie scheuren. Rusland geldt als BRIC-land, en Turkije wordt vaak in 1 adem met BRIC-economiën genoemd. Evenals een land als bijvoorbeeld Thailand en Maleisië, waar de munt eveneens onder druk staat. We weten dat Rusland dubbel onder druk staat vanwege de boycot van de Westerse landen jegens dat land, en dat een crisis in Rusland niet per definitie tot een crisis in andere opkomende economieën hoeft te leiden. Een kenmerk van beleggers echter is dat ze het liefst risico’s mijden en in dit soort gevallen massaal op zoek gaan naar de nooduitgang.
      Het is overigens net zo bekend dat diezelfde beleggers als de rust is weergekeerd weer net zo hard met zijn allen naar binnen rennen om toch vooral niets van de te behalen winsten te hoeven missen.
      .
      Maar omdat jij inmiddels bewezen geen verstand hebt van economie knoop jij het weer vast aan binnenlandse politieke spanningen die de rest van de wereld verder worst zal wezen.
      .
      En natuurlijk moet Europa wegwezen met hun bemoeienissen. Dat is door henzelf ingegeven toen Asscher zei dat het ‘ongepast’ was dat de Turkse regering zich uitliet over hoe Nederland met ‘haar’ Turken omging in een binnenlandse kwestie.
      Hoe staat dat in verhouding met een Bert Koenders die gisteren op TV vooraan stond om zijn mening te verkondigen over de binnenlandse onregelmatigheden in Turkije?
      Lijkt me nogal ‘ongepast’
      Dus EU nu ook bakkes dicht en met je eigen crises bemoeien.

    • Fuat Avni is een bende samenwerkende landverraders die niet voorspellen maar afgeluisterde gegevens verspreiden. Ook zij zullen ooit aan de beurt komen.

        • Zie je wel Dombo dat je niets van Turkije afweet. Telkens allleen maar omheen lullen …lulhannes die je bent!
          Ga je eens verdiepen in de zaken die besproken worden voordat je onzin uitkraamt en de good boy speelt.
          Je denkt zoals gewoonlijk met je reet in plaats van je dikke kop!

          • Geweldig zoals jij en je maat zich laten zien. Lachen hoor. 🙂
            Iedereen afzeiken en Erdo aanprijzen om zijn kliek te behagen.

  3. Sammie rustig blijven niet schelden,
    typisch een nederlander als hij zijn gelijk niet kan halen beginnen ze te schelden.
    RAAR volk die HOLlanders

  4. Binnenkort einde verhaal voor Gulen. Eindelijk zal de schurk ‘ beter bekend als hocaefendi ‘ in zijn kraag gepakt worden. Nu nog afwachten hoe de USA zal reageren op de vraag om zijn uitlevering. USA kennende zal deze weer een onaangename houding aannemen vanwege de goede relatie met deze ‘Opperhoofd Terrorist’. Deze schurk voerde naast eigen belang ook opdrachten uit voor de USA. Met druk of zonder druk vanuit Turkije hij zal uitgeleverd worden. USA kan Turkije gezien zijn geografische ligging en een sterk strategisch partner niet tegen zich te hebben. De houding van EU richting Turkije zal niet anders zijn als altijd al geweest is: negatief.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here