De repressie gaat door in Turkije [Column]

15
7

gpark[Door Peter Edel/Istanbul] – Nadat de bezetting van het Gezipark in Istanbul was beëindigd werden de sporen verwijderd. Wat resteerde was een klein hoekje waar de slachtoffers van het politiegeweld werden herdacht met foto’s en teksten. Maar ook daar kwam vorige week zondag een einde aan. Toen een antikapitalistisch islamitische organisatie het vasten wilde besluiten met een maaltijd in de nabijheid van het Gezipark greep de politie in en verdreef de aanwezigen met traangas. De nagedachtenis aan de slachtoffers werd en passant onder handen genomen.

Het was op de TV te zien. Je zal er als ouder op die manier maar van getuige van zijn hoe de foto van je vermoorde kind in een vuilniswagen wordt geworpen. Het is tekenend dat zelfs een publieke herinnering aan slachtoffers moet worden uitgewist. Kennelijk deed hun bestaan er niet veel toe voor de AKP-burgemeester Topbas. Heeft echter niet ieder mens, los van wat hij of gedaan heeft, recht op een nagedachtenis door familie en vrienden?

Topbas zal dat hoekje in het park wel een ordeverstoring hebben genoemd. Koel beschouwd was dit echter de zoveelste onderneming van de regerende Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP) om Turkije verder te polariseren. Premier Erdogan is nu eenmaal verzot op escalatie van tegenstellingen en conflicten. De conflicten van Turkije met de omringende landen, met de EU, met de VS, maar zeker ook die tussen Turken.

Koc
De AKP gaat ondertussen onverdroten door met haar vergeldingsacties. Studenten die demonstreerden kunnen een studielening vergeten, terwijl hogere maatschappelijke regionen evenmin aan Erdogans toorn ontkomen. Onlangs schreef ik al over het Divanhotel in Istanbul, dat de deuren opende voor gewonde demonstranten.

Het Divanhotel maakt deel uit van de holding van de familie Koc, de rijkste familie van Turkije. Verschillende Koc ondernemingen, waaronder de oliemaatschappij Tüpras, kregen onlangs bezoek van de belastingdienst. Nu is dat op zich niet vreemd, maar de volgorde van gebeurtenissen is wat opvallend. De overheid ontkent ieder verband met de beslissing van het Divanhotel om gewonde demonstranten op te vangen, maar vast staat dat de (seculiere) familie Koc niet tot de (religieus geïnspireerde) ondernemers behoort die de regering de hand boven het hoofd houdt. Veel journalisten herkennen in deze actie van de belastingdienst daarom wel degelijk de wraak van Erdogan.

Journalisten die tot dergelijke veronderstellingen komen moeten op hun tellen passen. Turkije staat immers hoog genoteerd op de lijst van landen waar journalisten worden vervolgd. Een van de consequenties van de repressie tegen de media is dat veel kranten verregaande zelfcensuur in acht nemen. Enerzijds begrijpelijk, want voordat je het weet staat de belastingdienst voor de deur. Jaren geleden gebeurde dat al bij het Dogan mediaconcern, nadat daartoe behorende kranten zich kritisch hadden uitgelaten over de regering.

(Aan de andere kant hebben dit soort toestanden natuurlijk niets te maken met democratie. Dat begrip houdt voor premier Erdogan echter op bij de dwang van de meerderheid. Of wat voor een meerderheid door moet gaan, want door het Turkse stemsysteem en de kiesdrempel van tien procent, is de meerderheid zetels waarmee de AKP regeert zeker niet gebaseerd op een navenant percentage stemmers.)

Milliyet
De krant Milliyet staat wat betreft zelfcensuur nu in het middelpunt van de belangstelling. Enige tijd geleden werd de prominente columnist Hasan Cemal er ontslagen na kritiek op de regering. En recentelijk trof de niet veel minder bekende journalist Can Dündar hetzelfde lot, nadat zijn kritische artikelen over het Geziparkprotest niet in goede aarde waren gevallen in Ankara.

De regeringsgezinde krant Sabah kent uit de aard van de zaak evenmin pardon met kritiek op de regering. Daar werd de gerespecteerde journalist Yavuz Baydar ontslagen na het verschijnen van een artikel in de New York Times waarin hij kritische vragen stelde over de terughoudende opstelling van de Turkse media tijdens het Geziparkprotest.

Kiniklioglu
De kritiek op Turkse regering neemt toe. Niet alleen in het buitenland, maar ondanks alle (zelf)censuur ook binnen Turkije zelf. Die kritiek vind je ook in Zaman, en het Engelstalige Todays Zaman, dagbladen die deel uitmaken van de beweging rond de in de VS woonachtige imam Fethullah Gülen.

Een paar jaar geleden werkte de Gülenbegeweging in tal van opzichten nog nauw samen met de regering . Er stond in Zaman en Todays Zaman toen geen verkeerd woord over de AKP en premier Erdogan. Nadat Gülen in een conflict met Erdogan belandde, is er veel veranderd.

Onder de titel ‘We hadden een droom’ verscheen afgelopen week een column van Suat Kiniklioglu in Todays Zaman. Kiniklioglu is niet de eerste de beste. Eerder zat hij in het Turkse parlement namens de AKP. Hij stond toen zelfs nog even op de nominatie om minister van Buitenlandse Zaken te worden. Die tijd is voorbij, want Kiniklioglu heeft de buik vol van premier Erdogan.

Bij de politieke aardverschuiving in 2002 die tot de eerste AKP-regering leidde, behoorde Kiniklioglu tot degenen die hoopten dat de AKP de weg zou openen naar een democratischer Turkije. Hij is van een koude kermis thuisgekomen. Eerder zag Kiniklioglu de bui al hangen, maar het protest rond het Gezipark zoals dat op 31 mei jl. losbarstte, bracht voor hem het keerpunt:

‘We zijn een vaker beschuldigd, meer gespannen en sterker gepolariseerd land geworden dan we voor de ochtend van 31 mei 2013 waren.’

Volgens Kiniklioglu heeft Erdogan de zeldzame kans voorbij laten gaan om Turkije te verenigen. Hij gaat nu duidelijk voor president Abdullah Gül, die overigens ook de voorkeur krijgt van Todays Zaman ‘inspirator’ Fethullah Gülen. Kiniklioglu:

‘De AK-partij legde tussen 2002 en 2010 sterk de nadruk op democratisering. Tot 2010 slaagde zij er in om tal van hindernissen te overwinnen. De ongekende macht en populariteit die premier Erdogan kreeg had hij in kunnen zetten om het land daadwerkelijk te verenigen. Hij had de partij verder naar het midden kunnen verplaatsen en tevens degenen kunnen omarmen die niet op hem stemden. In plaats daarvan koos hij ervoor naar zijn (islamistische-P.E.) wortels terug te keren. Omdat Erdogan in tegenstelling tot Gül niet over een innerlijk balansmechanisme beschikt, keerde hij op zijn schreden terug.’

Cömez
Kennelijk broeden dergelijke gedachten al langer bij Kiniklioglu. Het is in ieder geval moeilijk om geen verband te leggen met de eerdere beslissing van het AKP-bestuur om hem niet langer te nomineren voor lidmaatschap van het parlement. Binnen de AKP krijgen critici nu eenmaal immer de rekening gepresenteerd.

Toch mag Kiniklioglu (wellicht vanwege zijn connectie met de binnen justitie erg invloedrijke Gülenbeweging) nog van geluk spreken. Een stuk minder verging het de voormalige AKP-parlementariër Turan Cömez, die het zich permitteerde om Erdogans autocratische optreden binnen de AKP te bekritiseren. Kort daarop werd hij op uiterst vage gronden beschuldigd van lidmaatschap van Ergenekon, een vermeende samenzwering tegen de AKP en de Gülenbeweging. In tegenstelling tot veel andere Ergenekonverdachten wachtte Cömez zijn arrestatie niet lijdzaam af, maar vluchtte hij naar Londen, waar hij nog altijd schijnt te verblijven.

Over Ergenekon volgt binnenkort overigens meer nieuws. Want op het moment van schrijven duurt het nog maar een paar dagen voordat een rechter uitspraak doet in deze geruchtmakende juridische procedure. Dat belooft heel wat heisa. Confrontaties nabij de Silivrigevangenis tussen de oproerpolitie en de kemalisten van de Republikeinse Volkspartij (CHP) en de Turkse Arbeiderspartij (IP), ik zie het allemaal al voor me. Maar misschien valt het mee, want de uitspraak valt samen met het einde van de ramadan, wanneer veel Turken erop uit trekken. Daarmee is de indruk gewekt van een zorgvuldig gekozen tijdstip. Maar desalniettemin: wordt vervolgd…

Peter Edel/Istanbul

Van Peter Edel verscheen onlangs De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (Uitgeverij EPO, Antwerpen).

Volg Peter Edel op twitter.

15 REACTIES

  1. Van wie zou Erdogan democratie les moeten krijgen dan Peter?usa,eu,?je kan geen van beide adviseren want iedereen weet dat hen democratie ook een grote poppenkast is,je zegt ik zie het al voor me die chaos wat kan komen bij silivri,ik weet wel zeker dat je het graag ziet gebeuren,maar je vergeet 1 ding meneer Erdogan is de baaaaassss,hoe lang zit je al in tk en nog niet geleerd!????hij sloopt ze allemaal,wat is chp nou man, een stelletje alchoholisten en na gisteren kunnen ze het al helemaal op hun buik schrijven als je tenminste begrijpt wat ik bedoel met gisteren the army is van Erdogan,laat fetos maar stoer doen met zijn justitie

  2. Hahahah weer mooi nieuws uit istanbul:metro die werd getest door meneer Erdogan die binnenkort in werking gaat vanuit Azië gedeelte naar Europese gedeelte,in Amsterdam zijn ze al bijna 14 jaar bezig om noord zuidlijn te maken hahahahahahah wat een losers hier, Peter ik begin je als persoon en al die gasten hier echt zielig te vinden en k weet wel zeker dat jullie gewoon jaloers zijn op Erdogan en zijn partij meer kan ik er niet van maken.

    • Het is niet alleen maar Peter.. Het komt vanuit de politieke niveau.. Al het geld wat in Turkije gestopt word zoals, nieuwe verbindingen, projecten, kanalen, ontwikkelingen, waren vroeger bestemd voor Europa.. Nu zien ze geld wat hun heel goed kunnen gebruiken verbruikt worden door iemand anders..
      ..

  3. Nou Jolanda heb je je hart alweer losgelaten?? Hahahahahahah denk je nou echt dat ze Erdogan wat kunnen aandoen?denken jullie nog steeds dat het een kaddafie of morsi of een Mubarak is? Jullie moeten nog veel leren en vooral peter

  4. Peter als ik jouw was zou ik maar naar een ander land verhuizen je hebt denk ik wel begrepen dat Erdogan de baas is,of beter gezegd over een ander land verzonnen verhalen schrijven hahahahahahahhaaaaahha

  5. er zijn nu een honderdtal filmpjes gemaakt van hordes politieagenten die door de straten van beyoglu, nisantasi, macka, ulus, cihangir etc trekken en mensen in cafes en restaurants aanvallen. gewoon mensen die aan het eten zijn. of nog ergers…drinken!!!, nou! dat laat je tijdens Ramadan. hoe durven ze volgens een helaas steeds groter wordende groep terroriserende moslim politie. want dat is waar het steeds meer op lijkt af te stevenen. een tweedeling in het politieapparaat waarbij de welwillende politieagenten of zelfmoord plegen (onevenredig veel zelfmoord in laatste paar maanden) of ontslag nemen. 600 ontslagen in 3 maanden. een vijfvoud van normaal!

  6. Als we in Amerika zaten had ik je aangeklaagd omdat je tijd van me hebt afgenomen die ik nooit meer terug zal krijgen dankzei dit waardeloos artikel verre van de waarheid!

  7. @Amsterdammer,

    “mensen” als jij zorgen er constant voor dat er zoveel ellende in deze wereld is.
    Het gepraat als de bekende kip zonder kop inclusief verpakte dreigementen is daar een goed voorbeeld van.
    Verstand kun je zeker niet hebben, maar is ook niet te verwachten van iemand die de praktijken van Erdo?an en zijn vriendjes goed blijft praten ondanks alle bewijzen die er zijn.

    Situatie in Turkije wordt met de dag duidelijker dictatoriaal.
    Alle wetten worden aangepast zodat niemand iets tegen de AKP bende kan zeggen.
    ?n het voetbalstadion een leuze uitroepen …gevangenis !!

  8. @Dekschip,

    als we inderdaad in amerika gezeten hadden dat jij de FBi Cia NSA Homeland security al op de stoep gehad met het constant verspreidden van onzinnige opmerkingen.

  9. Wat een waardeloos stuk verhaal waar geen ene puntje objectiviteit valt te proeven.
    Ook het verhaaltje over de ontslagen van Hasan Cemal en die andere lijkt me ook sterk omdat men eerst toestemming moet krijgen voordat een column de krant ingaat, dan lijk me ook dat er meerdere ontslagen volgen toch?

    Ik was zelf paar weken geleden ook in Istanbul en heb ook met meerdere bewoners/ondernemers gesproken over de protesten op Taksim en daar zijn de meningen verdeeld.
    Ook ik heb gas ingeademd toen ik op Taksim was maar neem het de politie niet kwalijk aangezien er een group (voetbalsupporters) vandalen het gemunt hadden op de politie.
    En daarna een Charge van de politie volgde.

    Ben nog lekker in Turkije van me vakantie genieten.
    Herkez Bayram Mubarek!!!
    Groetjes uit Karaman.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here