Afgelopen maandag besloot de Verkiezingsraad (YSK) om twaalf onafhankelijke kandidaten uit te sluiten van de verkiezingen in juni. Tien daarvan zijn aangesloten bij de pro-Koerdische Partij voor Vrede en Democratie (BDP). Deze partij tracht via onafhankelijke kandidaten de in Turkije geldende kiesdrempel van tien procent te omzeilen.
De YSK wees deelname van de kandidaten af omdat zij onder andere verdacht zouden zijn van activiteiten in verband met terrorisme. Onder hen bevinden zich twee kandidaten die voorheen lid waren van het parlement namens de verboden verklaarde Democratie Partij (DEP), de onder Koerden erg populaire Leyla Zana en Hatip Dicle. Daarnaast bevinden zich onder de afgewezen kandidaten twee huidige parlementsleden, Gültan Kisanak en Sebahat Tuncel.
De beslissing van de YSK leidde tot hevige protesten. Als gevolg kondigde YSK vice-voorzitter Kırdar Özsoylu aan dat de eerdere beslissing herzien zal worden. Dat kon echter niet verhinderen dat in verschillende steden in Zuidoost Turkije rellen uitbraken. In de stad Bismil, gelegen in de provincie Diyarbakir, werd een demonstrant door de politie gedood. De vice-voorzitter van de BDP, Selahattin Demirtas, verklaarde dat de situatie in Bismil een direct gevolg is van de opstelling van Premier Erdogan. Die heeft naar zijn zeggen maandenlang de eisen van de BDP ‘genegeerd’ en de pogingen van deze partij ‘beledigd’ om vrede in het gebied te bewerkstelligen.
Recep Tayyip Erdogan is zelf ook eens het slachtoffer geworden van een YSK beslissing. In 2002 werd hij als kandidaat uitgesloten omdat hij eerder tot vier maanden gevangenisstraf werd veroordeeld. Aanleiding tot die veroordeling was het citeren van een gedicht geschreven door de bekende dichter en panturkist Ziya Gökalp, waarin de minaretten van Turkse moskeeën met bajonetten werden vergeleken. Destijds een dwaze beslissing om iemand in de gevangenis te gooien voor het citeren van een gedicht, maar tekenend voor het politieke klimaat in die dagen. Er moest een wijziging van de grondwet aan te pas komen om Erdogan alsnog premier te kunnen laten worden. Specialisten op het gebied van strafrecht vergelijken de situatie rond Erdogan destijds met die van de recentelijk door de YSK afgewezen kandidaat Ertugul Kürkcü. Hij werd er dertig jaar geleden van beschuldigd communist te zijn. Hoewel die beschuldiging toen door een rechter werd afgewezen, heeft de YSK het afgelopen maandag toch als reden geaccepteerd om de deelname van Kürkcü aan de verkiezingen uit te sluiten. Maar mogelijk gaat de YSK dus op die beslissing terugkomen.
(Peter Edel/Istanbul)
YSK…dat moet nog worden aangepakt