Eergisteren schreef het dagblad Hürriyet dat het veel besproken boek ‘Het leger van de imam’, van journalist en Ergenekon-verdachte Ahmet Sik, per 11 april op een speciaal daartoe in het leven geroepen website zal verschijnen. Hürriyet herkende aanwijzingen dat deze website in het leven is geroepen door volgelingen van de islamitische prediker, c.q. sekteleider Fethullah Gülen. Ondertussen hebben ons berichten bereikt die deze bewering naar het land der fabelen verwijzen. De website zou het werk zijn van lieden die zich ten onrechte voor volgelingen van Gülen uitgeven. Heel goed mogelijk. Al is het alleen maar omdat het medium Internet zich goed leent voor dergelijk bedrog. Bovendien was het erg ongeloofwaardig dat de ‘fethullaci’ een boek onder de aandacht zouden brengen waarin hun ‘hocaefendi’ door het slijk wordt gehaald. Desinformatie dus, zoals we gisteren al suggereerden.
Ondertussen heeft Fethullah Gülen himself zich mede via ‘zijn’ krant TodaysZaman in de discussie gemengd. Via zijn advocaat liet hij weten nooit zo ver te zullen gaan om de publicatie van een boek waarin hij bekritiseerd wordt tegen te houden. Wat betreft de zaak Ahmet Sik wast de in Pennsylvania woonachtige prediker de handen dus in onschuld. Nu hoeft Gülen zelf ook niet in actie te komen om boeken zoals van Sik van de markt te weren. Daar heeft hij aanklager Zekeriya Öz voor, zullen zijn meest overtuigde tegenstanders beweren. Maar ook die connectie moet nog maar bewezen worden. Zoals er nog veel bewezen moet worden in Turkije. Vooral ook door Öz zelf, ten aanzien van Ahmet Sik. Aan de andere kant is het een feit dat andere publicisten met kritiek op Gülen niet zijn gearresteerd. Siks collega Nedim Sener mag dat lot dan wel ten deel zijn gevallen, maar Osman Nuri Gündes (een voormalige baasje van de nationale inlichtingendienst MIT) heeft daar vooralsnog niet voor hoeven te vrezen en hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor de publicist Saygi Öztürk. Toch hebben die twee hun kritiek ten aanzien van Gülen evenmin onder stoelen en banken gestoken. Er moet met Sik en Sener dus wel iets speciaals aan de hand zijn. Of Gündes en Öztürk moeten ook nog op het lijstje van Öz staan. Per slot van rekening valt in de Ergenekon-geschiedenis niets, maar dan ook helemaal niets, uit te sluiten. Zoveel hebben we wel geleerd.
Een andere ontwikkeling is de ontstane kritiek over het uitgelekte rapport van Zekeriya Öz over Ahmet Sik. Terwijl diens advocaat deze informatie niet krijgt, waardoor Sik het recht op een adequate verdediging onthouden wordt, verscheen het rapport in verschillende regeringsgezinde kranten. Dat het dagblad Bugün maar liefst 50 pagina’s uit het rapport van Öz op een website kon plaatsen is een ‘zware overtreding van de wet’, vindt de aan de rechtenfaculteit van de Yeditepe universiteit verbonden Köksal Bayraktar. Het blijft de vraag hoe de verschillende kranten aan het rapport van Öz zijn gekomen. Is zijn afdeling bij justitie nu echt zo lek als een mandje? Of is er opzet in het spel en valt dit spelletje onder de noemer stemmingmakerij? In dat geval kan Öz, zoals we eerder als schreven op deze pagina, hetzelfde verweten worden als de vermeende ‘propaganda-afdeling’ van Ergenekon die hij recentelijk aan het kruis probeert te nagelen.
Tenslotte is ons nog iets anders opgevallen. Naar aanleiding van de affaire rond Ahmet Sik schreef de columnist Mehmet Ali Birand een paar dagen geleden in Hürriyet: ‘Ik geloof niet dat de Gülen-beweging samenzweert om Turkije achter de schermen te regeren.’ Daarmee schoot Birand de ‘islamitische’ prediker dus min of meer te hulp. Nu is Birand geen onbekende. In het algemeen niet, maar ook omdat onze bronnen in de VS menen dat hij erg nauwe betrekkingen heeft met Britse en Amerikaanse inlichtingendiensten. En die connectie sluit uiteraard heel aardig aan bij berichten over banden van Gülen met de Amerikaanse inlichtingendienst CIA.
Bovendien is het niet voor het eerst dat Birand zijn Amerikaanse vrienden uit de brand tracht te helpen. Daar kwam het verleden jaar ook op neer toen hij in Hürriyet schreef dat het afgelopen moet zijn met al die samenzweringstheorieën in Turkije. Als voorbeeld noemde hij de dood van Generaal Bitlis in 1993, een gebeurtenis die tot op de dag van vandaag in nevelen is gehuld en al vaker als een aanslag is geïnterpreteerd. Bitlis constateerde dat er onder Amerikaanse druk Turkse wapens in handen kwamen van Koerden in Noord-Irak. En daar bleef het niet bij, want Bitlis ontdekte ook dat er via de Amerikanen wapens naar de Koerdische PKK vloeiden. Bitlis was een Turkse militair in hart en nieren en had het land aan dat soort zaken, dus maakte hij van zijn hart geen moordkuil. Vervolgens stapte hij in een vliegtuig en jawel, dat stortte neer, waardoor de generaal plotsklaps naar de eeuwige jachtvelden werd gejaagd. Volgens de toenmalige opperbevelhebber van de Turkse strijdkrachten Generaal Dogan Güres was het ongeluk te wijten aan ijsafzetting op de vleugels en aan die verklaring refereerde Mehmet Ali Birand eveneens. De producent van het betreffende vliegtuig ontkende destijds echter dat dit de oorzaak kon zijn. Bovendien sprak het weerbericht van de militaire meteorologische dienst op de dag van Bitlis’ dood de verklaring over ijsafzetting eveneens tegen. Maar die geluiden sloeg Birand in de wind. En nu zien we dan dat er volgens hem geen sprake van kan zijn dat de talloze malen met de CIA geassocieerde Fethullah Gülen aan de touwtjes wenst te trekken als het om het reilen en zeilen in Turkije gaat. Neem het ons niet kwalijk, maar dat soort raakvlakken vallen ons nu eenmaal op. Een sappig terzijde bij dit alles is overigens dat de oprichter van de illegale Gendarmeafdeling JITEM, Generaal Cem Ersever, door de leider van de Turkse Arbeiderspartij (IP) werd aangewezen als verantwoordelijk voor de dood van Bitlis. En Perincek zit thans in voorarrest op verdenking van betrokkenheid bij Ergenekon! Turkije wordt ook echt nooit saai.
(Peter Edel/Istanbul)
