Het blijft toch aardig om te zien hoe Amerikaanse diplomaten over Turkije denken. Zoals het bericht dat de Amerikaanse ambassadeur W. Robert Pearson in 2002 naar het thuisfront stuurde, vijftien dagen nadat de AK-partij de verkiezingen had gewonnen. Pearson leek goed op de hoogte van wat in Turkije onder het begrip ‘deep state’ wordt begrepen.
Enerzijds niet helemaal onverklaarbaar, want waren het niet de Amerikanen die begin jaren vijftig met de Turkse variant van het ‘stay behind netwerk’ Gladio de grondslag legden voor allerlei latere ondergrondse structuren in Turkije? Pearson omschreef de Turkse deep state als de ‘machtsverhoudingen achter de gordijnen’ van de strijdkrachten, de rechtelijke macht en de bureaucratische elite. Zowaar, een heel aardige definitie. Pearson baseerde zich op de verklaringen van een lid van de Nationale veiligheidsraad (MGK) in Turkije die hij te spreken kreeg – iets wat ons nu nooit gebeurt. Die vertelde hem dat Turkse regeringen ‘niets anders waren dan dienaren van de deep state’ en dat de MGK daarvan het ‘gezicht aan de oppervlakte’ was.
Pearson sprak ook met een lid van de MGK die betrokken was bij ‘Westelijke werkgroep’. Deze organisatie ging schuil achter de ‘postmoderne coup’ van 1997, de softe staatsgreep die een einde maakte aan het regeren van Premier Necmettin Erbakan en zijn onzalige coalitie met de Koerden-moordenaar en heroïnehandelaar Tansu Ciller. Volgens de bron van Pearson bevonden president, militairen en rechtelijke macht zich ‘in het hart van de deep state’. Er volgde dus een hele verandering voor de deep state toen Abdullah Gül in 2007 president werd van de Turkse Republiek. Gül is immers verbonden aan de AK-partij, die als geen ander een einde wil maken aan de deep state. Of beter gezegd, de partij die de deep state wil vervangen door een ondergrondse structuur waarbinnen personen afkomstig uit de eigen gelederen de dienst uitmaken.
Een leuk detail is verder dat de deep state er volgens ambassadeur Pearson niet voor terugschrikt om samen te werken met de georganiseerde misdaad. Maar dat wisten we natuurlijk al sinds het Susurluk-incident, waarbij de connecties tussen politiek, extreemrechtse georganiseerde misdaad en politie erg gevoelig op straat kwamen te liggen. Bovendien kent ook Ergenekon een crimineel element.
Een leuke opsteker voor de AK-partij is verder dat Pearson er melding van maakte dat een aantal ‘gevestigde journalisten’ eveneens betrokken was bij de deep state. Ook zal de AK-partij het leuk vinden om te horen dat de rechtelijk macht in Turkije volgens Pearson niet onafhankelijk was en vooral gericht was op het in stand houden van het kemalisme in Turkije. Gezien deze onthullingen zou je het merkwaardig kunnen noemen dat overheidsgezinde kranten zoals Zaman en het Engelstalige TodaysZaman geen woord schrijven over de samenwerking die Wikileaks met Taraf is begonnen. Maar ja, eerder hadden die onthullingen tevens betrekking op de islamitische prediker Fethuallah Gülen, wiens beweging nauw verbonden is aan Zaman en TodaysZaman. En over dergelijke onthullingen willen ze bij die kranten uiteraard niets van weten. Dus doen ze er het zwijgen toe. Echt een manier van handelen die een zichzelf respecterende krant betaamt.
W.Robert Pearson, de Amerikaanse ambassadeur aan wiens cables we al deze fijne informatie te danken hebben is overigens een niet oninteressant persoon. Zijn naam is naar voren gekomen in het Ergenekon-onderzoek. Om precies te zijn in verband met de illustere figuur Tuncay Güney, op wiens verklaringen het Ergenekon-onderzoek zich aanvankelijk vooral baseerde. Güney infiltreerde in 1994 voor de nationale inlichten- en veiligheidsdient MIT bij Samanloyu-TV, een televisiekanaal dat een sterke relatie kent met de Gülen-beweging. Infilteren deed hij echter ook binnen de illegale Gendarme-afdeling JITEM, wat hem in contact bracht met de uiterst beruchte Generaal Veli Kücük. Later vertrok Güney naar Noord-Amerika waar hij zich pardoes tot het joodse geloof bekeerde, hetgeen de krant Milliyet ertoe bracht hem in verband te brengen met de Israëlische inlichtingendienst Mossad. Maar goed, eerder in de jaren negentig werkte Güney nog voor de krant Aksam. En met wie kwam hij daar volgens zeggen op een goede dag binnenlopen? Met U.S. Ambassador W.Robert Pearson. Aanleiding tot dit onverwachte bezoek was een artikel over de leverantie van Amerikaanse wapens aan Koerden in Noord-Irak. Niet de eerste de beste kwestie, want deze affaire is in verband gebracht met de moord op de journalist Ugur Mumcu in 1993 en de mysterieuze dood van Generaal Bitlis in dezelfde periode. Twee incidenten die in Turkije alom in verband zijn gebracht met, jazeker, de deep state waar Pearson in cables over bericht deed aan Washington. Dat vinden wij nu van die leuke lijntjes.
(Peter Edel/Istanbul)
and the story continues…eigenlijk zijn dit juist ingredienten voor een nieuwe valley of the wolves film in plaats van de onzaligmakende nationalistische fictie en non fictieve grijze propaganda te noemen actie insteek…