COLUMN: In nood

Deze column is mogelijk gemaakt door het Nederlandse Rode Kruis. Door Funda Müjde – Ik schrik wakker. We kamperen ‘wild’ op het strand, in Turkije. Ik steek mijn hoofd uit de tent. Een oude man schreeuwt zijn longen uit zijn lijf: “De hel is losgebroken.”
“Ik begrijp u niet meneer.”
“Hel op aarde, mijn dochter, hel op aarde!” Nu versta ik: “Istanbul is vannacht getroffen door een aardbeving, de dag des oordeels is aangebroken!” De oude man huilt: “Iedereen dood. Istanbul is vergaan.”
Onze kinderen, in een tentje naast ons, schrikken ook wakker. Ik stel de kinderen gerust, stel vragen aan de oude man en vertaal alles aan mijn lief. Ondertussen denk ik: ‘Oh God, mijn zus, de vader van mijn kinderen (mijn ex), familie en talloze vrienden – ook uit Nederland – bevinden zich op dit moment in Istanbul! Wíj hadden daar nu kunnen zitten!’
Wij zijn met de auto naar Turkije gereisd. De dag ervoor, net over de grens in Turkije besluiten we eerst de koelte, de zee op te zoeken en familie in Istanbul pas daarna.
En diezelfde nacht, 17 augustus 1999, om 03.00 uur is Istanbul, met als epicentrum Izmit, getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,4 op de schaal van Richter, de krachtigste ooit in Turkije.
“We moeten meteen Istanbul bellen!” Roep ik in paniek. Mijn lief, nuchter en streng: “Dat heeft geen zin, ga jij het net nu ook belasten? Laat de hulpverleners hun werk doen.”
In het dorpsstadje horen wij dat mensen ook hier uit hun bed zijn geslingerd, maar op het strand zijn wij er doorheen geslapen. Uiteindelijk krijgen we bericht via familie in Nederland. Die en die en die ongedeerd, maar… de zoon van een vriendin is overleden. Hij was 19 en op vakantie bij opa in Istanbul.
Nu, tien jaar na dato, wordt de aardbeving herdacht.
De herdenkingen behelzen uiteenlopende activiteiten: een fietstocht langs de ‘breuklijn’ tot minisymposia en conferenties over de vragen: “Wat hebben we geleerd? Hoe kan de hulpverlening en wederopbouw beter?”

Totaal zijn er circa 20.000 doden, tienduizenden gewonden en honderdduizenden mensen raken dakloos. De hulp vanuit het buitenland wordt snel opgezet. Het Nederlandse kabinet geeft 7,5 miljoen gulden en via Giro 797 komt ongeveer 50 miljoen gulden binnen. Het medeleven is ongekend groot en warm.
Het Nederlandse Rode Kruis stelt goederen, maar ook personen ter beschikking aan het internationale Rode Kruis om de Turkse Rode Halve maan te helpen bij de coördinatie van de totale hulpverlening. Na deze onmiddellijke hulp met goederen heeft het Rode Kruis ook activiteiten van de Rode Halve Maan ondersteund om mensen psycho-sociaal te ondersteunen. Ook is de rehabilitatie van een school gefinancierd.
Het Rode Kruis heeft een variëteit aan items geleverd aan Turkije, zoals:
Emergency health kits; standaard sets van WHO goedgekeurde medicamenten,
Generatoren om elektriciteit op te wekken,
dispensary tenten, een soort mobiele apotheken,
2000 familie tenten, 20.000 bedden, 20.000 matrassen, 20.000 sets bedlinnen, kleding, 32.600 divers, 280.000 m2 tentdoeken, en andere zaken.
Turken en Nederlanders, Grieken en Turken (niks vijandschap; Griekenland helpt genereus) slaan handen ineen. Misschien jammer dat daar rampen voor nodig zijn. Toch mogen wij ons als mensheid gelukkig prijzen dat in nood de menselijke verbroedering altijd aanwezig is.

Funda Müjde